1908 Osmanlı Boykotu; Bir Toplumsal Hareketin Analizi

Meşrutiyet`in ilanı Osmanlı İmparatorluğu`nda kamuoyunun ilk kez vücut bulduğu olaylarla gerçekleşti. Eylemler, mitingler, toplantılar ve durdurulan grevler... Daha sonra 1908`e canlılığını veren kamuoyu, Bosna-Hersek`in Avusturya tarafından ilhakı ve Bulgaristan`ın bağımsızlığını ilan etmesi üzerine bir kez daha sokağın gücünü ve kendiliğindenliğini ele geçirdi. "Osmanlı Fes Boykotu" olarak bilinen süretçe halk, kendi inisiyatifini kullanarak Avusturya ve Bulgaristan mallarına karşı bir boykot başlattı. Avusturya`dan ithal edilmekte olan fes ile simgesini bulan boykot kısa bir sürede daha düzenli ve İttihat ve Terakki Cemiyeti tarafından yönlendirilen eylemler halini aldı. İlk defa gerçek bir savaşla değil de "harb-i iktisadi" ile başarılı olunan bu süreçte 1908`in ilham verdiği Osmanlılık fikri canlılığına kavuşurken, milli iktisat icadı da ortaya çıktı. Milli bir sanayi kurmak gerekliliği ve bunun için gereken nedenlerin kolayca devşirilmesi ile 1908 Boykotu, pek çok siyasal mobilizasyon faktörünü aynı anda devreye sokmuş oldu. Y. Doğan Çetinkaya 1908 Osmanlı Boykotu: Bir Toplumsal Hareketin Analizi çalışmasında günlük basının etkisiyle, siyasal mobilizasyonun kitleler üzerindeki gücüyle, kitlelerin kendiliğindenliğiyle, milliyetçiliğin farklı renklerdeki yansımalarıyla bu toplumsal hareketin özelliklerine ve önemine dikkat çekiyor. Geniş kapsamlı bir arşiv çalışması, soru sormak konusunda gösterdiği özen ve cevaplarındaki toplukla bu kitap II. Meşrutiyet döneminin dünyasına, insanlarına içeriden, "aşağıdan" ve onların tarafından bakıyor.