Ahkâmü’n-nikâh | Ahkâmü’t-talâk: Nikâh ve Talâk Ahkâmı ;(İnceleme – Metin – Tıpkıbasım)

Tanzimat ile başlayan ve Mecelle ile devam eden süreçte her alanda olduğu gibi aile ahkâmında da önemlikırılmalar gerçekleşmiştir. Özellikle 19 yüzyılın sonları ve 20 yüzyılın başlarında Osmanlı aile hukukualanında kanunlaştırma faaliyetleriyle birlikte kritik değişiklikler meydana gelmiştir. Bu değişikliklerinbaşında aile hukukuna dair ilk kanunlaştırma faaliyeti olan 1917 tarihli "Hukûk-ı Âile Kararnâmesi" gelir.Kararnâme, bazı meselelerde Hanefî mezhebinin dışına çıkması ve Yahudi ve Hristiyanlara ayrı hükümler vazetmesi hasebiyle fıkıh geleneğindeki önemli bir değişimin göstergesidir.Kararnâme ile birlikte bu dönemin ikinci önemli özelliği aile hukuku alanında müstakil bir literatürün ortayaçıkmasıdır. Daha önce fıkıh kitaplarının bir bölümünde ele alınan "nikâh"a ve "talâk"a dair meseleler budönemde Kitabü'n-nikâh ve talâk veya Ahkâmü'n-nikâh ve talâk gibi çeşitli isimlerle müstakil olarak kalemealınmıştır. Aile hukuku alanında böyle bir literatürün oluşması, üzerinde durulması gereken önemli birhusustur. Elinizdeki bu eser 19 yüzyılın sonları ve 20 yüzyılın başlarında oluşan Osmanlı aile hukukuliteratürünün keşfine ve tanıtılmasına dair önemli bir boşluğu dolduracaktır.Sümeyye Sarıtaş tarafından kaleme alınan birinci bölüm, II. Meşrutiyet sonrasında Meşihat'in bazı yetkilerininkısıtlanması ile aile hukukunun kanunlaştırma süreci ve o dönemde ortaya çıkan müstakil aile hukukliteratürünün tanıtılmasına dairdir. Bu bölümde aile hukuk literatürü ve müellifleri tek tek açıklandığındanMehmed Surûrî'nin hayatına dair bilgi de burada yer alır. Abdurrahman Yıldırım tarafından hazırlanan ikincibölüm, Mehmed Surûrî'nin 1911 (h. 1329) tarihinde kalem aldığı Ahkâmü'n-nikâh isimli eserininçeviriyazımıdır. Üçüncü bölüm ise Surûrî'nin tam olarak ne zaman yazdığı bilinemese de mukaddimesindekibilgilerden hareketle Ahkâmü'n-nikâh isimli eserinden sonra telif ettiği Ahkâmü't-talâk isimli eserinin Mustafa