Anlatıyı Yapıdan Okumak;Çağdaş Türk Roman ve Hikâyesinin Yapısal Panoraması

Postkolonyal eleştiri, postyapısalcı eleştiri ve söylem analizi gibi kuramsal açılımlar, her ne kadargünümüz metin incelemelerinde başat bir konuma yükselmişse de yapısalcılığın miras bıraktığı pek çokkavram ve özellikle de biçimsel formülasyonları hâlâ aşılabilmiş değildir. Yapısalcılığın ruhunun artıkaskıya alındığı düşünülse de birçok durumda bu kuramın kavramlarıyla konuşur, analizlere girişir ve hattaçeşitli kuramsal temellendirmelerde bulunuruz. Çünkü yapısalcılık, her zaman ve durumda üzerindedurulan, hem edebiyat ve felsefe hem de diğer sosyal bilim alanlarında, ana akım uğraş noktalarındanbirini temsil eden dil/gerçeklik diyalektiğine ilk dikkat çeken kuramdır. Özellikle içerisinde bulunduğumuzdönemde, başta postmodern anlatılar olmak üzere, üretilen edebî eserlerin yapısal niteliklerine odaklanmakiçin yapısalcı eleştirinin olanaklarından yararlanmak ve kavramsal örüntüsü aracılığıyla faydalı sonuçlarelde etmek mümkündür.Anlatıyı Yapıdan Okumak'ta Bilgin Güngör, edebi eserlerin yapısal niteliklerinin tarihsel gelişim açısındanne şekilde değişkenlik gösterdiğini görmek için yapısalcı eleştirinin olanaklarından faydalanmanın önemiüzerinde duruyor. Buradan hareketle Güngör, yapısalcılığın verilerinden hareketle Türk roman vehikâyesinin belirli tarihsel dönemler zarfında dünden bugüne varlık kazanan ve değişen yapısalözelliklerinin bir panoramasını sunuyor. Bunu yaparken, Tzvetan Todorov'un, Türkiye'deki yapısalcıaraştırmalarda genellikle göz ardı edilen özgün yapısalcı kuramından faydalanıyor ve bu açıdan belki debir ilke imza atıyor.