Arznâme

Celâleddin Devvânî Arznâme’de Akkoyunlu Uzun Hasan Bey’in oğlu Sultan Halil’in yönettiği Fars eyaletindeki askerî ve bürokratik personelin katıldığı bir geçit resmini anlatır. Risalede Fars eyalet ordusuna kumanda eden emirler ile idari ve mali işlerden sorumlu divan görevlileri isim isim tanıtılmakta; ordu birimleri ile saray teşkilatı içinde yer alan askeri ve sivil görevlilerin sayısal dökümü verilmektedir. Risalenin mukaddimesinde Akkoyunlu hakimiyet ve meşruiyet söylemleri ile Hasan Bey'in şahsiyeti etrafında oluşturulan ideal hükümdar ve İslam dünyasının lideri imajına verilen referansların yer aldığı, Şehzade Sultan Halil’in Akkoyunlu tahtının varisi oluşunun vurgulandığı ve tahtın müstakbel sahibi olarak gösterilen şehzadenin halihazırda hizmetinde bulunan ve dolayısıyla gelecekteki iktidarında da görev alacak kadroların tanıtıldığı Arznâme, bu yönleriyle bir tür propaganda metni işlevine sahiptir. Elinizdeki çalışmada Devvânî'nin hayat hikayesi ile yaşadığı devrin özgün bir anlatımı, Arznâme'nin tahlili, eleştirmeli Farsça metni ve risalenin Türkçe çevirisi yer almaktadır.