Bahâîlik Hareketi;Tarih, İnanç, Siyaset ve Diplomasi

Bahâîlik, 19. yüzyılda İran’da Kaçar İmparatorluğu’nun siyasi, sosyal, toplumsal, düşünsel ve iktisadi koşulları içerisinde ortaya çıkmış dini bir harekettir. İran’da hâkim olan Şiîliğin inanç ve uygulamalarından hareketle ortaya çıkan Bahâîlik, sonraki süreçte müstakil bir din iddiasıyla kitlesel bir güce ulaşmıştır. Gelişimini Osmanlı coğrafyasında tamamlayan Bahâîlik hareketinin günümüzde milyonlarla ifade edilen müntesibi bulunmaktadır. Bahâîler, BM tarafından da tanınmış bir inanç topluluğu olarak kabul edilmektedir. Bu eserde, Bâbî hareketinin Bahâîliğe evirilip “yeni bir din” iddiasına dönüştüğü tarihsel süreç İran’dan başlayarak hareketin Bağdat, İstanbul, Edirne, Kıbrıs ile Akka’daki faaliyetleri ve sürgün yılları Osmanlı Arşiv Belgeleri esas alınarak incelenmiştir. Bahâîlik hareketinin Jön Türk üyeleri, İttihat Terakki Cemiyeti, misyonerler ve konsolosluklarla yakın ilişkileri mercek altına alınmıştır. Ayrıca Filistin’deki arazilerin Bahâîlerin eliyle Yahudilere satıldığı iddiaları, İran’daki reform hareketlerine etkileri, Osmanlı’da II. Meşrutiyet sonrasında ilan edilen genel af ile serbest kalan Bahâîlerin, Amerika’daki faaliyetleri ve bunun Osmanlı diplomasisine yansımaları ele alınmıştır. Son olarak, Bahâîlerin I. Dünya Savaşı sırasında Filistin’de İngiltere ile olan yakın ilişkilerine ve ittifaklarına odaklanılmıştır.