Barışın Şikayeti

Hristiyanların birbirlerini silahlarla delik deşik etmesine tanıklık ettikten sonra, doğrusu Türklere bundan daha eğlenceli bir gösteri sunulamazdı. Türkler, şeytanları kurban ediyorlar. Türkçeye ilk defa çevrilen Barışın Şikâyeti, Desiderius Erasmus'un çağına yaptığı bir şahitlik. Savaşların ortasında kalmış Avrupa'ya yöneltilen bir "Durun!" ihtarı âdeta. Erasmus bu eserinde Avrupalı devletlere, devlet adamlarına, yetkililere karşı barışı konuşturuyor. Savaşların, kıyımların ve katliamların mantıksızlığını ortaya koyuyor. Barış, insanların savaşarak, birbirlerini öldürerek aslına bakılırsa vahşi hayvanlardan daha aşağıda bir davranışta bulunduklarını haykırıyor. Deliliğe Övgü'deki alegorik yapının aksine Barışın Şikâyeti tüm açıklığı ile insanları aklın hükümran olduğu bir yapıya davet ediyor, hepsini bağlayan ortak değerlerde buluşarak savaşmayı bir kenara bırakmaları gerektiğini söylüyor.