Baronyan Oyunları; Bağdasar Ağpar ve Haşmetlü Dilenciler

Ünlü Ermeni tiyatrocu ve oyun yazarı Hagop Baronyanın ilk kez Türkçeye çevrilen bu iki oyunu, 19. yüzyıl ikinci yarısının çok milletli ve çok dinli Osmanlı toplumuna ayna tutuyor. Baronyan Oyunları, tiyatro severleri ve edebiyat öğrencilerini heyecanlandıracaktır Arka kapaktan SADECE TİYATRO OYUNU DEĞİL, AYNI ZAMANDA TOPLUMSAL TARİH BELGESİ Bu iki oyunun Türkçeye kazandırılması son derece sevindiricidir ve 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı toplumunun toplumsal tarihindeki birtakım şaşkınlık verici boşlukların kapatılmasına hiç şüphesiz ki katkı sunacaktır. Nitekim tıpkı Osmanlının siyasi tarihi gibi, toplumsal tarihi de henüz tam anlamıyla yazılmamıştır. Başta Osmanlı başkenti olmak üzere Osmanlının genel toplumsal gerçekliklerine birçok açıdan ayna tutan Baronyanın eserlerinin çağdaş Türkiyenin kültürel sahnesinde geç de olsa başarılı bir şekilde boy göstermesi son derece değerli ve ümit verici bir sürprizdir. Baronyanın mizahi dehası ve büyüleyici stili, sergilediği ışıltılı zekâ ve bazı açılardan güncel gerçekliklerle kurduğu bağlantılar sayesinde Türkiyeli seyirciyi de ele geçirmiş görünüyor. Bundan birkaç yıl önce İstanbulda Baronyanın, ağzına kadar dolu bir salonda seyircisini kahkahaya boğan Şark Dişçisi adlı gösterisini izleme fırsatı bulduğum için büyük bir memnuniyet duymuştum. Bu şaşaalı ve parıltılı gösteri aylar boyunca kapalı gişe oynadı ve hatta arkadaşlarım oyunu izlemem için bana bilet bulmakta güçlük çektiler. Baronyanın böyle bir coşkuyla karşılanması, iyimserliğimin artmasını ziyadesiyle teşvik etmektedir. Nitekim yeni yayımlanan bu iki oyun da okurları, edebiyat öğrencilerini ve de tiyatro severleri heyecanlandıracak ve 19. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı toplumunun çok milletli yazınsal dünyasının açığa çıkarılmasına ve yeniden ele alınmasına vesile olacaktır. Prof. Kevork B. Bardakjian (Michigan Üniversitesi)