Bektaşi Nefesleri

Bektaşiler, tekkelerde ve hususî Bektaşi meclislerde, hususî ahenklerle terennüm edilen şiirlere “Nefes” diyorlardı. Bektaşi şairleri, yalnız bu nefesleri söylemekle yetinmiyorlar, halkın ruhunu, kendi telâkki ve itikatlarına kolayca cezbedebilmek için şiirlerinde bahsedilen konular:  Hazreti Muhammed’i, İmamı Ali’yi, Ehli Beyt’i, Âli Resül’ü, Hacı Bektaşi Veli’yi vesair Bektaşi azizlerini takdis ve tebcil eden methiyeler.  Kerbelâ Şehitleri ile Emevîler’in ve Abbasîler’in siyasî ihtiraslarına kurban olan Âli Resul’e gözyaşları döktürecek mersiyeler.  İmamı Ali’nin, Hazreti Hamza’nın ve Âli Resul taraftarı olan kahramanların harplerdeki celâdet ve hamasetlerini tasvir eden menkıbeler.  Tarikatın itikatlarını, felsefelerini, telâkkilerini ifade eden zarif nükteli bazen pek açık ve bazen pek esrarlı manzumeler.  Bilhassa, tarikatın başlıca akidelerinden birini teşkil eden tenasühe dair devriyeler.  Kahramanlara ve kahramanlıklara ait koşmalar, divanlar ve destanlar. Bektaşi şairleri, bu şiirlerini tanzim ederken, Arap ve Acem şairlerinin kullandıkları aruz vezninden dekaçıyorlar, hemen hemen bütün şiirlerinde hece vezni kullanıyorlardı. Bilhassa nefesler yedi, sekiz ve ekseriya on bir heceli yapılıyor, bunları bestelemek daha kolay oluyordu. Bektaşi nefeslerinin ve şiirlerinin hemen hepsi, esrarlı bir lisanla Bektaşi tarikatının mahiyetini ve telâkkilerini ifade etmektedir.