Belgeler Işığında 19. Yüzyılda Antakya;(12 Numaralı Antakya Şer`iyye Sicilinin Değerlendirilmesi)

Antakya, medeniyetlerin beşiği diye tabir edilen Anadolu’nun güneyinde ve verimli hilal denen Mezopotamya’nın doğusunda bulunmakla birlikte tam anlamıyla bir kültür ve inanç şehridir. Çalışmayla amaçlanan Antakya’nın hukukî, sosyal, ekonomik ve kültürel değerlerini objektif bir şekilde ortaya çıkarmak, bilim okyanusuna bilinen veya bilinmeyen yeni değerler katmaktır. Bu çalışma ile Antakya’nın tarihî, kültürel ve hukukî varlığının gün yüzüne çakarılması ve bilim camiasının hizmetine sunulması amacıyla yapılmıştır. Antakya kültürlerin ve inançların buluştuğu bir noktada bulunması hasebiyle konumu bakımından büyük bir önem ihtiva eder. Hemen hemen tarihin her dönemine tanıklık eden kent, kozmopolit bir yapıya sahiptir. Döneme sosyal açıdan bakacak olursak; arşiv kayıtlara yansıdığı üzere Antakya’da üç semavî din mensuplarının bir arada yaşaması ve aralarında kayda değer bir sürtüşme izinin dönemin kayıtlarına yansımamasından ötürü bölge halkının hoşgörü ve iyi komşuluk ilişkileri içinde yaşadığı kanısı güçlenmekedir. Çalışmayı şekillendiren 19. yy. şer’iyye sicili Antakya’nın idarî, sosyal, kültürel, hukukî, iktisadî ve demografik yapısı hakkında önemli bilgiler sunmakla birlikte yerel ve genel tarihi yazıcılığı için de önem arz etmektedir.