Bir Damlada Alemler;Evren, Atomlar, Madde ve Mana

Okuma yazma bilmeyen biri bu kitaba baksa ne görür? Harf yığını ve madde. Bu kişi hiç okuma yazma öğrenmese yıllarca baksa yine de bu kitaba bir anlam veremeyecek ve bu durum sadece maddesine bakmaktan ibaret kalacaktır. Peki ya anlam ve mânâ? Maddeye bakmakla mânâ okunabilir mi? Maddenin özellikleri anlamı verebilir mi? Bizler, şu evrene bakarken okuma bilmeyen birinin bakışı gibi mi bakıyor muyuz sadece? Evren bir kitap gibidir. Bu kitabının ne kadarını okuyup anlamlandırabiliyoruz? “O, yedi göğü tabaka tabaka yaratandır. Rahmân’ın yaratışında hiçbir uyumsuzluk göremezsin. Bir kere daha bak! Hiçbir çatlak (ve düzensizlik) görüyor musun? (Mülk Suresi 3) Ayeti de bakışın yanında evren kitabını okumaya ve üzerinde düşünmeye davet ediyor. Mânâ anlaşılmazsa insan kendisini ve evreni okuyamaz. Kitap örneği gibi sadece maddeye bakar. Gördüğü sadece sebepler perdesi altında madde ve özellikleridir.