Bir Mimari Deha Mimar Sinan

Bir dönemi önemli kılan nice konu, hadise ve şahsiyet vardır. Bu küçük çalışmanın konusu, Kanunî Sultan Süleyman döneminde ser-mimârân-ı hâssa olarak atanan Mimar Sinan’ın hayatı, dönemi, düşüncesi ve eserlerine bir atf-ı nazar etmektir. Koca Sinan, yeniçeri askeri iken, günümüzde bayındırlık bakanı diyebileceğimiz bir görevi, “neçe camiler binâ edüp dünyevî ve uhrevî neçe muradâtâ vesîle olma” düşüncesiyle kabul etmiştir. Ömrünün son elli yılında Osmanlı coğrafyası üzerinde vücuda getirdiği yüzlerce eserle, dehası ve organizasyon kabiliyetiyle dünyayı güzelleştirmenin gayreti içinde olmuştur. Mimar Sinan’ın her bir eseri ayrı bir incelemenin konusu olmayı hak eder. Elinizdeki çalışmada, mimari bir eser inşa edilirken hangi varlık ve anlam küresine göre yapılır, hangi ilkeler gözetilir sorularına cevap aranmaya çalışılmıştır. Osmanlı’nın Bilgeleri serisi için en uygun ismin, Mimar Sinan olduğuna kuşku yoktur. Hemen birçok çalışmada olduğu gibi mimarî eserlerin de odağında insan vardır. Özellikle külliye tipi yapılarda bu husus daha belirgin şekilde kendini gösterir. Koca Sinan’ın ömrünün mimarlık dönemindeki bunca uğraşısından maksadı, bugün için bizlere çok şey söyler: “Sahîfe-i rüzgârda nâm u nişânı kalup duâ-i hayr ile yâd ol[un]ma[ktır].”