El-Münkız Mine'd-Dalâl; Dalaletten Hidayete

Peygamberler kalp hastalıklarının doktorlarıdır. Aklın yararı ve işlevi de, bize nübüvvet gerçeğini tanıtmak ve nübüvvet gözü ile kavrananı kavramaktan aciz olduğunu kabul ederek, nübüvveti tasdik etmek ve bizi elimizden tutarak körleri rehberlere ve ne yapacağını bilmeyen hastaları müşfik doktorlara teslim eder gibi nübüvvete teslim etmektir. Aklın etki alanı ve varıp duracağı son nokta burasıdır. Bunun ötesinde tabibin kendisine vereceği şeyi anlamaya çalışmaktan başka bişey yoktur. Gazalinin yücelttiği ve kast ettiği akıl işte bu vahye nübüvvete muhatap olan akıldır. Dini ilimleri ve Sünneti ihya bidatleri imha eden İmam-ı Gazali bu hakikatleri avam nezdinde dahi tam makes bulacak şekilde tasarlanmış ve gerçekte ruhi , kalbi ve akli olarak Allah'tan bir hayli uzaklaşmış olanları yeniden hideyete ve kurtuluşa sevk etmeye çağırmıştır. İmam-ı Gazalinin hacimce küçük fakat tesiri bakımından büyük olan El-Münkız Mine'd-Dalal eseri ömrünü hakikati aramaya adamış hakikat aşıkları için çok mühim bir kitaptır. Özellikle ruh kalp fikir hatta hissi selamet ve istikamet arayanlar için bir başucu kitabıda denebilir.