Eski İran’da Rahipler

İran gerek kendine has tarihi gerekse edebi yönü ile birçok araştırmacıyı cezbetmeyi başarmış oldukça farklı bir coğrafyadır. Zerdüştilik, Zurvânizm, Anâhitâ kültü, Mithraizm, Maniheizm ve Mazdekiye gibi İran’da doğan, gelişen ve günümüze bilgileri ulaşan diğer önemli inanışları, İran dinleri olarak ele alabiliriz. Şüphesiz, bu inanışların büyümesinde ve etrafını domine etmesinde ya da sönüp gitmesinde en önemli paye bu dinlerin rahiplerine aittir. Rahiplerin bazıları haşmetli Şâhları tayin etme ve tahtından edebilme gücüne sahipken, bazıları azığını dilenerek çıkartmayı kendine düstur edinmişti. Bazıları atadan öğrendiği kuralları korumakla meşgulken, bazıları dini ıslah etmenin veya yeni bir din oluşturmanın derdindeydi. Bu çalışmada yer yer karşılaştırmalar yapılarak spesifik ve derinlemesine bilgiler verilmeye ve rahiplerin dini, siyasi, ekonomik, toplumsal, kültürel yaşamları objektif bir bakış açısıyla detaylı bir şekilde aktarılmaya çalışılmıştır. Amacımız İran rahiplerini bütün yönleriyle aktarmak ve bundan sonraki çalışmalara bir nevi ışık tutmaktır.