Georgi Pulevski’nin Makedonca-Arnavutça-Türkçe Sözlüğü

Georgi Pulevski’nin “Тријазичник (Triyaziçnik)” üç dilli Makedonca-Arnavutça-Türkçe eseri her ne kadar bir sözlük olarak anılsa da aslında farklı konuları öğretmeyiamaçlayan bir ders kitabı özelliği taşımaktadır. Dönemin Osmanlı Devleti sınırları içinde yeralan Makedonya topraklarında farklı etnik grupların iç içe yaşadığı şehirlerde Arnavutça,Makedonca ve Türkçe üç dilli eğitimin yapıldığı okullarda kullanıldığı anlaşılmaktadır.Sadece Makedonya’da değil aynı zamanda bugün Bulgaristan, Yunanistan, Kosova,Sırbistan sınırları içinde kalan pek çok şehirde eserin okunduğunu anlıyoruz. Pulevski’nineseri sadece öğrenciler ve öğretmenler tarafından okunmamış, hancı, din adamı, yoğurtçu,itfaiyeci, saatçı, semerci, çiftçi, fırıncı, çilingir, kahveci gibi çok farklı meslek gruplarıtarafından da rağbet görmüştür.Eserin girişinde dönemin Padişahı Sultan Abdülaziz’e övgü ve ithaf ile başlayıp şusatırlara yer verilmiştir: “Ћереметд-љи Мућереметд-љи Дадери Ељиф Шанл-; СултанАбдул Азис Азамет Ефенд-м-з” (K_ eremetd-ĺi Muk_ eremetd-ĺi Daderi Eĺif Şanl- SultanAbdul Azis Azamet Efend-m-z) “Bağış sahibi, dost ve kardeşimiz büyük, ulu sultanımızAbdülaziz Efendimiz. Padişahımız Sultan Abdülaziz, bizim gibi insanlara kendi ana lisanınıve diğer lisanları öğrenmek ve öğretmek için fırsat verdi; Allah ona uzun ömürler versin,devleti ve padişahlığı daim olsun. Onun sayesinde bizler yabancı lisanları rahatçaöğrenebiliyoruz.”Eserde dinî konular, coğrafya, botanik, madenler, bitkiler, canlılar, diller, devletyönetimi, mektup yazımı, alfabeler vb. gibi çok farklı konular hakkında bilgiler verilmiştir.Metnin akışı genellikle soru cevap şeklinde ilerlemiştir.Hazırladığımız Тријазичник (Triyaziçnik) üç dilli Makedonca-Arnavutça-Türkçesözlüğün, Türkoloji çalışmaları ve Osmanlı Dönemi eğitim-öğretim inceleme faaliyetleriaçısından faydalı bir kaynak olacağını umuyoruz.