Göçerlikten Yerleşiğe Kapadokya Kırsalında Kubbeli Tandır Evleri

Anadolu'nun kırsal mimarlık geleneği belirli kalıp ve oranlardan uzak, üslup kaygılarının ön plandaolmadığı, mekân ihtiyacına yönelik işlevsel çözümler üreten yaklaşımları ile bizleri şaşırtmaktadır. Yoluakılcılıktan geçen kırsal mimarlık, özgün yapı repertuarı ve dinamik görüntüsü ile bir yandan varlığınıihtişamlı bir şekilde sergilerken diğer yandan pitoresk özellikler içeren karakteri ile de dikkat çeker. Kırsalmimarlığın bu akıl dolu ürünlerinden biri de Kapadokya kırsalındaki kubbeli tandır evleridir.Nevşehir'e bağlı Gülşehir ve Hacıbektaş, Kırşehir'e bağlı Mucur ve Aksaray'a bağlı Ortaköy ilçelerininbazı köylerinde görülen tandır evleri, taş ve kerpiç malzemenin kullanıldığı bindirme tekniği ile yapılmışheybetli konik kubbelere sahiptir. Kapadokya'nın sınırlı bir bölgesinde karşılaştığımız bu özel mutfaklar,yöre halkının ihtiyaçları doğrultusunda ve kendi imkanlarıyla yapmış oldukları yapılar olup bölgenin iklim,topografya, ve jeolojisi ile de uyumludur. Farklı coğrafyalarda başka malzemelerle tanıdığımız örtüsistemleri, bu bölgede taş ile mimari bir dil oluşturmuştur. Bu mimari dilin kodlarının, Orta Asya'danAnadolu'nun eski kültürlerine kadar uzanan çok katmanlı bir evrimleşme süreci içinde şekil aldığı görülür.Son olarak ""tüteklikli" tandır evleri, konar-göçerlerle farklı coğrafyalardan bu bölgeye transfer edilmişolup geleneğin devamı olarak yorumlanmalıdır.