İslam Hukuk İlminin Esasları; Usulü'l Fıkh

Prof.Dr İbrahim Kafi Dönmez tarafından notlar eklenerek akıcı bir üslupla dilimize kazandırılan bu eserde, İslam hukuk felsefesi ve hukuk metodolojisi ile ilgili hususlar ele alınmıştır. Bu konu ile ilgilenenlerin faydalanabilecekleri eserden birisidir. Fıkıh usulü en genel anlamıyla, müçtehidin şer’î ve amelî hükümleri istinbat etmesine aracılık eden kurallar bütünüdür. Bu kaideler; şeriat hükümlerinin kaynaklarını tanımlamada veya bu kaynakları, başvuru anında değerlendirme ve derecelendirme noktasında yol gösterdikleri gibi, söz konusu kaynaklarda yer alan ve hükme götüren nasların ifade biçimlerinin açıklığı-kapalılığı, genele ve özele hitap etmesi, kesinlik veya esneklik belirtmesi gibi hususlarda da bir çerçeve çizmektedirler. Zekiyyüddîn Şa’bân, bu başucu eserinde fıkıh usulünü işlerken, İslâm şeriatının hükümlerinin doğrudan ve ikinci derecedeki kaynaklarını geniş bir şekilde ele alıyor. Ayrıca bu kaynaklara başvururken karşılaşılan ibare ve ifadelerin, mananın delâleti, özeli veya geneli kapsaması, emir veya nehiy içermesi bakımından gruplandırılmasını geniş düzlemde ortaya koyuyor. Bu hükümlerin doğrudan fiillere dair önerme içermesiyle fiillerin sebep veya engeli olması gibi hususların ayrımını detaylı bir şekilde sunuyor. Eser, fıkıh ve fıkıh usulüyle kitabi bağlamda temas kurmak isteyenlerin kayıtsız kalamayacağı ve hâlen birçok ilahiyat fakültesinde yararlanılan bir ders kitabı vasfını taşımaktadır.