Kazan-Tatar Sahası Karışık Lehçeli Bir Eser: El-Itkan Kuran Tefsiri ( III Cilt)

Tarih boyunca çeşitli evrelerden geçen Türk yazı dilinin gelişimi, Türk kültür ve tarihinin de bir yansıması olarak karşımıza çıkar. Moğol isyanına kadar tek bir yazı dilinde gelişimini sürdüren Türk dili 11-13. yüzyıllar arasındaki geçiş döneminin, diğer bir ifadeyle “karışık dilli dönem”in ardından Doğu ve Batı Türkçesi olmak üzere iki büyük yazı dili hâlinde gelişimini sürdürür. 20 yüzyılın başlarından itibaren ağız özelliklerinin dile yansımasıyla çağdaş Türk lehçeleri oluşmaya başlar. Türk yazı dilinin gelişimini bu dönemde kaleme alınan eserlerden takip edebilmek mümkündür. Elinizdeki eser, Kazan’ın işgalinden yaklaşık 5 asır sonra, bölgede kaleme alınıp yayımlanan El-Itkan Kur’an Tefsiri adlı eserin 1984 yılındaki ikinci basımını konu almaktadır. Tefsir, Kazan Tatar Türkçesinin yazı dili olmadan hemen önceki dönemine ışık tutması ve karışık lehçeli bir eser olması bakımından Türklük Bilgisi çalışmalarına katkı sunacağını düşündüğümüz önemli bir kaynak eserdir. Dr. Sema EYNEL