Kız Görelim

Tayır Jomartbayulı’nın Qız Körelik / Kız Görelim (Қыз көрелiк / لىك ك..وره ق..ىز) adlı eseri, Kazak edebiyatının ikinci romandır. İlk baskısı 1912 yılında Semey’de Järdem Matbaasında yapılan eser, Sovyet Dönemi’nde yetmiş yıl yasaklı kalmıştır. 1937 yılında birçok Kazak aydını gibi idam edilen Tayır Jomartbayulı, 1956 yılında resmen aklanmasına rağmen eserleri üzerindeki yasak fiilen devam etmiş, Qız Körelik romanı da ancak 1982 yılında yeniden basılabilmiştir. Qız Körelik romanı, olay örgüsü, dili, üslubu ve iletisi bakımından Kazak nesrinde çığır açan bir eserdir. Kadın hakları meselesi Kazak edebiyatı için yeni bir tem değildir. Ancak T. Jomartbayulı’nın meseleyi ele alışı haleflerinden mesela M. Duwlatulı’ndan oldukça farklıdır. Çünkü T. Jomartbayulı eserinde geleneklik Kazak anlatı unsurlarını alabildiğine kullanmış, ayrıntıya girmemesine rağmen olay örgüsünü karmaşıklaştırmış, mekânı Avrupa’ya kadar genişletmiş, en önemlisi ise mal/başlık karşılığı rastgele kişilere verilen kızlara bir çıkış yolu göstermiş, umut ışığı olmuştur. Bu kitapta Qız Körelik / Kız Görelim romanının Türkçesiyle Arap harfli nüshadan okunarak yeniden kurulan Kiril harfli Kazakçası bakışımlı olarak verilmiştir. Çalışmanın başında Tayur Jomartbayulı’nın hayatı, edebî kişiliği ve Qız Körelik romanı hakkında da geniş bilgi mevcuttur.