Kur’an’da Muhsin Kavramı -Hak Dini Kur’an Dili Bağlamında

Kur'ân-ı Kerim tüm insanlık için bir yol gösterici ve aynı zamanda da bir beyandır. Vahyin sahibi Yüce Allah bu ilahi beyanında kendisine tabi olanları ve yüz çevirenleri amel ve işlerine göre ayrı ayrı isimlendirmiştir. Bu ayrıma göre Kur'ân-ı Kerim'de ismi geçen, övülen, sevilen, birçok ödül ve mükafata layık görülen şahıslar bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi de “muhsinlerdir.” Bu çalışma ile muhsinlerin daha iyi tanınması, anlaşılması ve insanlığa olumlu yönde ışık tutması hedeflenmiştir. Bu amacın daha spesifik bir boyut kazanması ve özel bir anlayışı ortaya koyması açısından da çağdaş dönem müfessirlerinden Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın “Hak Dini Kur'ân Dili” eseri tercih edilmiştir. Tezimiz giriş dahil toplam dört bölümden oluşmaktadır. Girişi takip eden ikinci bölümde, kavram analizi yapılarak ihsan ve muhsin kavramları üzerinde durulmuştur. Aynı bölümde muhsinlerin yakın ilişki içerisinde bulunduğu isimlerle mukayesesi ortaya konulmuştur. Diğer iki bölümde ise müfessirimizin konuya dair görüşlerine yer verilmiştir. Çalışmamız esnasında başta Yüce Kitabımız Kur'ân-ı Kerim olmak üzere tefsir ilmine kaynaklık eden birçok eserden, tez, makale ve kitaplardan istifade edilmiştir. Çalışmamızda temel kaynak olarak başvurduğumuz Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın “Hak Dini Kur'ân Dili” adlı eserinin ise sadeleştirilmiş olanı tercih edilmiştir. Kur'ân-ı Kerim'deki muhsin kavramı, Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'ın “Hak Dini Kur'ân Dili” adlı eseri bağlamında değerlendirilmiştir. Elmalılı, sözü geçen eserinde, muhsinlik vasfına; Allah, peygamber ve insanlar üzerinden değinmiş ve bu sıfatı özel başlıklarla açıklamıştır. İlgili başlıklarda Yüce Yaratıcının muhsin sıfatını, daha ziyade lütuf örnekleri üzerinden değerlendirmiş ve bunu ilk hilkatten başlayarak ihsan mukabilinden olan birçok husus üzerinden ele almıştır. Müfessirimiz bu sıfatı insana atfettiğinde ise kulların yaratıcısına ve tüm mahlukata olan tavrı hususunda da bir muhsin örneği belirlemiştir. İlgili eserinde muhsinlik makamının önemine dikkatleri çeken Elmalılı, zaman zaman bu mertebenin yolarına da işaret etmiştir.