Kâtip Bartleby

Bartleby, hayatla, insanlık durumuyla bu karşılaşmasından çıkarımı sonucu "Yapmamayı tercih ederim" demeyi akıl edebilmiştir; akıl etmekle kalmamış, bu tavrını sivil itaatsizlik eylemine dönüştürebilmiştir. Bu yüzden de Bartleby bir sanatçıdır, bir şair kadar değerlidir. "Şairler çayırlarda ya da tavan arasında hoşa giden yaratıklar olabilirler, ama montaj hattına sokulan bir çomaktırlar." Yusuf Eradam Yapmak insanı özgürleştirmez, köleler de yaparlardı, ama yapmayı reddedemezlerdi; özgür olmak bir şey yapmayı reddedebilmektir! Ahmet Öz