Marx-Engels-Marksizm

Karl Marx üzerine, şimdi ayrı bir basım olarak çıkan bu makale, (anımsayabildiğim kadarıyla) 1913 yılında, Granat Encyclopaedia için yazılmıştır. Marx üzerine, çoğu yabancı olan, oldukça ayrıntılı bir yazının bibliyografyası makalenin sonuna eklenmiştir. Encyclopaedia`nın yayıncıları, kendi yönlerinden, sansür nedeniyle, Marx üzerine makalenin sonunu, yani devrimci taktiklerle ilgili bölümünü çıkardılar. Ne yazık ki, bu son bölümü yeniden koyamıyorum, çünkü müsveddeler, Krakov ya da İsviçre`deki kağıtlarım arasında kaldı. Sadece makalenin sonuç bölümünde, öteki şeyler arasında Marx`ın 16 Nisan 1856 tarihinde Engels`e yazmış olduğu mektuptan bir pasaj aldığımı anımsıyorum, şöyle diyordu: "Almanya`da her şey, proletarya devriminin Köylü Savaşının bir tür ikinci baskısıyla desteklenmesi olasılığına bağlı bulunmaktadır. (Önsöz`den)