Mezosiklon, Savaş, Karaborsa -Türkiye’de Zeytincilik- (1939-1945)

Hemen her kitabın bir yazılma hikayesi vardır. Bu kitabın öyküsü aslında Akhisar’da Zeytincilik kitabını yazarken başlamıştır. Şöyle ki zeytincilik alanında kabul edilen yasa ve yönetmeliklerle koşut, açılan kurslar, arazide uygulanmaya başlayan modern budama teknikleri sonucu ülkede hem ağaç sayısında, hem elde edilen zeytin danesi miktarında ciddi yükselişlerin yaşanmış, zeytinyağı üretiminde çağdaş ülkelerde yaşanan teknolojik gelişmelerin ülke çapında uygulanması sonucunda rekor artışlara ulaşılmıştır. Konu ile ilgili dönemin İstatistik Kurumu’nun yayınladığı istatistikler bu konuda mühim bir göstergedir. Ancak 1942 ve ardılı birkaç yılda ciddi bir düşüş olduğu gözlemlenmiştir. Halk arasında ‘zeytinde bir var- bir yok yılından’ söz edilmektedir. Ancak 1942’de görülen ürün kaybı bu tür bir denklemle açıklanamayacak kadar büyüktü ve ağaç sayısında da düşüş vardır. Bunun temel nedeni 6 Ocak 1942 günü yaşanan mezosiklondur. Söz konusu doğa olayı filizlenmeye başlayan modern zeytincilik için gerçek bir felakettir. Öte yandan Dünya’yı kasıp-kavuran II. Dünya Savaşı’na fiilen girilmese de, ülkede savaş ekonomisi uygulanmıştır. Böylesi bir dönemde gerçekleşen mezosiklonla birlikte yaşanan tarımsal felaket sonrası sadece zeytin değil, nerede ise tüm tarımsal ürünler karaborsaya düşmüştür. Bu da ülkeyi içinden çıkılamaz bir kaosa sürüklemiştir. Elinizdeki çalışmada 1939-1945 sürecinde zeytincilikte yaşanan tüm gelişmeler ele alınmıştır. Bu bağlamda bu ülke halkının 1939-1945 yılları arasında yaşanan karaborsa ve kaos ortamı nedeni ile beceriksizlikle itham ettiği dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’ye bir özür borcu vardır.