Muhammed İkbal

"Varlık bezmi O'nun nazının şehididir."Yirminci yüzyılın en önemli mütefekkirlerinden, edebiyatçılarından ve siyasetçilerinden"Allâme" unvanlı Muhammed İkbal,Şark'tan Haber'in Tûr Lalesi kısmında böyle anlatır insanve kâinat tasavvurunu. Eserleri Urdu ve Fars edebiyatının en yetkin örnekleri arasında yer alanİkbal,Şark'tan Haber'de, asıl hikmetin aşk ve muhabbet olmasını merkeze alarak naz-niyazbağlamında insan-ı kâmilliğin çeşitli veçhelerini beyit ve rubaîleriyle, kaleminden birer inci gibidöküyor."Bülbüllerin Hakîmi" ya da "Hakîmlerin Bülbülü" olarak anılan İkbal'in gerek Batılı şairlerin vefilozofların düşüncelerini veciz beyitlerle özetlediği gerekse Milletler Cemiyeti gibi, dönemingelecek nesillere miras kalacak yapılarını öz ve derin kelâmıyla ele alarak hem bireyin hemtoplumun Allah ile olan ve olması gereken rabıtasına tasavvufî irfan ekseninde baktığı bueserindeki mazmunlarla, destanlarla ve efsanevî karakterlerle kurulan örneklemeler, insandanyola çıkarak onun içinde coşup taşan Aşk'ın bir ırmak gibi çağladığının göstergesi.Milletler bağlamında da "birlik" fikrini savunan, Hint Müslümanları ile diğer Müslümanhalkların savaş dönemi emperyalizm mücadelesine bîgâne kalmayarak özellikle Türk direnişinitakdire şayan bulan; düşüncesini, içinde taşıdığı coşkun ilâhî aşk neşvesi ve örnek aldığıisimlerin tasavvurları, özellikle mürşidi gibi gördüğü Hz. Mevlânâ'nın aşk ile insana ve kâinatabakışı bağlamında şekillendiren İkbal, İslam ve İslam tasavvufunu eksene alarak Batı felsefesiile pozitivizmini akıcı, duru ve derinlik dolu latif edebî dili ile eleştiriyor. İnsanın kendifarkındalığını sağlayabilmesi ve bu aşk dolu iklimde kendini bulabilmesi ihtiyacı, onundizelerinde bir haykırışa dönüşüyor.Ali Nihat Tarlan'ın,Peyâm-ı MaşrıkveZebûr-ı Acemisimli çalışmalarıŞark'tan Haberadıaltında neşrederek Türkçeye kazandırdığı bu eser, yeni İkbal okuyucularının da bir farkındalıkve irfan dünyasına adım atmalarını sağlayacak.