Örtünmenin Siyaseti

Fransız hükümeti, 2004 yılında, dine ait “çarpıcı simgeler”in devlet okullarında kullanımına dair bir yasak başlattı. Yasak herkese yönelik olsa bile, Müslüman kızların kullandığı başörtüsünü hedefliyordu. Yasak tarafında yer alanlar Fransa’nın seküler liberal değerlerini savunuyor ve başörtüsünü İslamın moderniteye karşı direnişinin bir sembolü olarak yorumluyorlardı. Örtünmenin Siyaseti bu bakış açısını hararetli bir tartışmayla çürüten önemli bir kitap. Toplumsal cinsiyet araştırmalarının öncüsü Joan Wallach Scott, sözkonusu yasanın, Fransa’nın eski kolonilerinin tebaalarını gerçek vatandaşlar olarak entegre etme sürecinin başarısızlığının bir göstergesi olduğunu öne sürmektedir. Scott, yasanın ardındaki ırkçılığın uzun tarihinin yanı sıra Müslümanların asimilasyonuna yönelik ideolojik engelleri de incelemektedir. Tartışmanın kalbinde yatan cinselliğe yönelik yaklaşımlardaki çelişkileri ortaya koymakta; yasağın Fransız savunucularının cinsiyet konusundaki açıklığı normalliğin, özgürleşmenin ve ferdiyetin bir ölçütü olarak gördüklerini buna karşı başörtüsü ile ima edilen cinselliğin örtülmesini, Müslümanların asla gerçek Fransızlar olamayacağının bir kanıtı olarak gördüklerine dikkat çekmektedir. Scott, yasanın dinî ve etnik farklılıkları uzlaştırmaktan öte, bilakis söz konusu farklılıkları daha da keskinleştirdiğini belirtmektedir. Homojenlik hususundaki diretmenin Fransa veya genel olarak Batı için artık mümkün olmadığını göstermekte ve bunun “medeniyetler çatışması” denilen gerilimlerin kökenini oluşturduğunu öne sürmektedir. Örtünmenin Siyaseti, farklılıklarımızı ortak bir zeminde inşa eden, farklılıkları kuşatan, onları baskılamayan, toplumsal uyum için onları tanıyan yeni bir toplumsal vizyon çağrısı yapıyor.