Osmanlı Topraklarında Almanya:;Demiryolları ve Arkeoloji

Anadolu-Bağdat demiryolları projesi, Osmanlı Devleti’nin İngiltere, Fransa ve Rusya gibi dönemin büyük güçlerine yönelik dış politikasını belirlemesinde etkili olmuştur. Projenin yarattığı mali ve diplomatik krizler demiryollarını özne olmaktan çıkararak geç 19. yüzyıl Osmanlı tarihini araştırmak adına bir araç haline getirmiştir. Demiryolunun finansmanı ne şekilde sağlandı, diplomatik müzakerelerin arka planında neler yaşandı gibi sorular demiryolunu ikinci plana itmiştir. Bu çalışmada, demiryoluna farklı bir noktadan yaklaşıldı. 19. Yüzyılın sonlarından Cumhuriyet’in ilanına kadar olan dönemde Alman sermayesi ve teknolojisiyle inşa edilen demiryollarının arkeolojiyle ilgisi ele alındı. Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasında araştırma yapan Alman arkeologların ve cemiyetlerin demiryolunu finanse eden sermayeyle bağlantısı üzerinde duruldu. Söz konusu bağlantının ortaya çıkarılması için Alman sanayi devrimine daha yakından bakılması gerektiği bu araştırmanın temel iddiasıdır.