Osmanlı’nın Üç Harflileri –Hortlaklar, Hayaletler, Cinler Arasında

Bir mezarlığın yanından geçerken içimizi saran bir ürperti duyarız veya uykunun en derin yerinde bu dünyadangöçüp gidenler rüyalarımıza girmek ister. Adını anınca musallat olmalarından korkup üç harfliler deriz.Bunların oluş nedenleri farklı zamanlarda farklı biçimlerde yorumlanmış. Osmanlılar, bazen üç harflinin dininegöre yanıt vermiş, bazen de düzeni bozmayacak önlemler almışlar. Evliya Çelebi'nin anlatılanlarında mezardadirilenler obur, Cinânî'de cin veya Bîcan'da cadu adıyla Osmanlı tarihinin aca'ib ve garaib yaratıkları olaraksosyal hayatın içinde kendilerine yer bulur.Marinos Sariyannis, Osmanlı dünya görüşünde bu yaratıkların ne anlama geldiğini, dinî teoloji ile halkinanışlarının kesişimlerini anlatıyor. Devlet aklının, bugün olağanüstü hatta doğaüstü olarak adlandırdığımızsıradan olayları nasıl gördüğünü zengin kaynaklarla ele alıyor. Böylelikle, dönemin üç harflilere ilişkinanlatılarından hareketle Osmanlıların dünya görüşünü anlamımız için farklı perspektifler sunuyor.