Polemik Sanatı ;Susturucu Cevaplar - Klasik Arap Kültürü Erken Dönem

Hazırcevaplık teması ekseninde teşekkül eden ve kâhir ekseriyeti Arap, hatırı sayılır bir bölümü de Grek medeniyetine ait rivayetlerden oluşan el-Ecvibetü’l-müskite Abbâsi devri kâtiplerinden İbrahim İbn Ebû ‘Avn’ın (ö.322/934) kaleme aldığı klasik bir anekdot derlemesidir. Arap edebiyatında hazırcevaplık temalı ilk müstakil derleme olan el-Ecvibetü’l-müskite gerek sistematiği ve veciz üslubu gerek sunduğu otantik anekdot malzemesiyle müteakip dönemlerde telif edilen edeb koleksiyonlarına büyük katkılar sağlamış öncü bir çalışmadır. Kısa hacmine rağmen konu çeşitliliği açısından geniş bir yelpaze sunan eser ağırlıklı olarak Hicri ilk üç yüzyıla dair anlatılarda bulunmakta olup bu devirlerin sosyal dokusu, dinî görüntüsü, günlük pratikleri, siyasi atmosferi, mizah anlayışı ve kültürel kimliği hakkında çok önemli detaylar sunmaktadır. Tema zenginliğinin yanı sıra karakter kadrosu açısından da oldukça geniş bir tabana yayılan bu nadide derleme halifeler, devlet adamları, şairler, âlimler, Yunan filozofları, zâhitler, kelâmcılar, bedeviler, cariyeler ve nüktedanlar başta olmak üzere gerek ismen gerek anonim hüviyette karşımıza çıkan etraflı bir karakter kadrosuna sahiptir. Elinizdeki bu kitap klasik Arap mizahının kadim ve seçkin bir örneği olan ve gülmece sanatının hemen her tür ve tonuna dair kapsamlı bir içerik sunan el-Ecvibetü’l-müskite’yi detaylıca masaya yatırmak suretiyle medeniyet tarihi araştırmaları için göz ardı edilemeyecek bu eseri Türk okurlarına tanıtmaktadır.