Portre

"Çartkov, portre ne kadar bozulmuş ve tozlanmış olsa da üzerinde biriken toz yığınını temizlemeyi başardığında, burada büyük bir sanatçının yetenekli ellerini gördü. Portre tamamlanmamış gibi görünse de fırçanın gücü son derece dikkat çekiciydi. En alışılmadık olan da figürün gözleriydi; bu gözlerde ressamın fırçanın tüm gücünü ve titizliğini kullandığı görülüyordu. Ve yine bu gözler portreden tuhaf bir canlılıkla sanki resmin uyumu bozmak istiyormuş gibi bakıyordu." Andrey Petroviç Çartkov gelecek vaat eden yetenekli genç bir ressamdır. Günün birinde bir resim dükkanında oldukça gerçekçi bir şekilde resmedilmiş tuhaf bir portreyle karşılaşır. Bu tabloyu satın almasıyla hayatı büsbütün değişecektir. Gogol'un temel gücü sanatsal hicivdir. Bu sanatsal hiciv "Portre"de kolayca görülür. Genel olarak, burada bütün kasvetli renkleriyle pek çok mizahi dokunuş vardır ve yazarının kısık, bastırılmış kahkahaları hissedilirken ciddi bir yüz ifadesiyle "korkunç" bir hikâye anlatılır. Gogol burada kendine özgü üslubuyla "Rus insanının" psikolojisini tasvir eder.