R. M. Rilke ve H. Kräftner’in Melek İmgeli Duaları - I;(Duino Ağıtları’ndaki Meleğin İslamiyetle İlişkisi)

Melek, tarih öncesinden günümüze, kadim inanışlardan tek tanrılı dinlere dek farklı tezahürlerde olsa da tümcüleyin Bir olan Kelam’ı/ Söz’ü – ortak bir zeminde birleştirir. Bu zemin meleğin kavramsal olarak ait olduğu “Religion” (din) sözcüğünün kökeninde mevcuttur. “Religion”, Latince religio’dan gelir; anlamı bağlamak ya da bağlantılandırmaktır. İnsanları ayırmaz, bağlar. Savaşa değil, sevgiye çağırır. En çok da melekleriyle... Melekler ki, kadim çağlardan beri hep aynı göğün altında doğup ölen insan(lık)ın eşlikçisidir. Farklı zamanlarda, farklı mitlerde, farklı dinlerde, farklı sanatlarda, en çok da yazın dünyasında karşımıza çıkmıştır. Rainer M. Rilke’nin Duino Ağıtları ile Hertha Kräftner’in Bir Melek Çağırmak ve Dualar adlı metinlerindeki melek imgeleri İbrahimi dinlerden, Musevi-Hıristiyan ve İslam mistik geleneklerinden izler taşıyor. Tanrı’nın ölümüyle karakterize olan bir kriz çağında yaşayan iki Avrupa’lı şair meleklere sesleniyor. Savaşa karşı meleklere seslenen iki şair, bir anlamda insanlığın geleceği için (melek imgeli) poetik dualar ediyor. FKE. GİRİŞ İKİ ŞAİR: RAİNER M. RİLKE VE HERTHA KRÄFTNER Yüzyıl Dönümünden II. Dünya Savaşına Kadar Avusturya Yazını Yaşamı ve Poetikasıyla Rainer Maria Rilke Post-Mortem Bir Ses: Hertha Kräftner Rainer M. Rilke’nin Hertha Kräftner’e Etkisi KUTSAL VE SANATSAL İZDÜŞÜMLERİYLE MELEK İMGESİ Dinler Tarihinde Melek Kavramı Semavi Dinlerde ve Kutsal Kitaplarda (Baş)Melekler (Post)Modern Dünya ve Alman Yazınında Melek (Post)Modern Batı Kültüründe ve Sanatında Melek DUİNO AĞITLARI’nda MELEK VE İNSAN Duino Ağıtları’nın Oluşum Tarihi Rilke’nin İslamiyete Bakışı Duino Ağıtları’ndaki Melek İmgesi 1. AĞIT (Uvertür) Çığlık Motifi I “Her Bir Melek (Niçin) Korkunçtur”? Ontolojik Katmanlar ve İnsan Figürleri Yaşam ve Ölüm Arasındaki Sonsuz Birlik (Bengi Akıntı) 2. AĞIT (Allegro Religioso) Kreşendo: Melekler Hiyerarşisi Ayna Simgesi Birincil Tema: Melek-İnsan I Yaşamın Bütünleyeni Olarak Ölüm Yaşam ve Ölümün Bağlantı Merkezi: Kalp Eşyanın Sırrı İkincil Tema: Dönüşüm I 3. AĞIT (Adagio Mystico) Dönüşüm II Kendini Bil-mek/ Başlamak Göğün Ters İmgesi Olarak Melekler 4. AĞIT (Andante Espressivo) Yüreğinin Perdesi Önünde Oturan İnsan Kukla/Melek/ İnsan Figürleri Varlığımızda Saklı Genişlik Duygusu: Çocukluk 5. AĞIT (Allegro-Prestissimo) İki Yaşam Modeli: Gezginler ve Burjuva Düzeni “Subrisio Saltat.” ve Melek “Hiçbiryerdelik” ve “O Yer” 6. AĞIT (Andante con brio) Kamil İnsan Modeli Olarak Yiğit 7. AĞIT (Allegro-Vivacissimo) Çığlık Motifi II Çağrı Basamakları Dönüşüm III: Vahdet’ül Vücud 8. AĞIT (Andante con Espressione) Hayvanın ve İnsanın Görme Biçimleri “Açıklık” ve “Karşıda Olmak” Yeni Bir Dil ve Bilinç İstemi 9. AĞIT (Allegro-Assai) Dönüşüm IV: Seyr-i Sülûk’un Tamamlanması “İslamiyetin Meleğine” Açılan Anahtarlar 10. AĞIT (Final- Andante maestoso) Poe-mi(s)-tik Topoğrafyalar Ağıtların İslamiyetle ve Tasavvuf Felsefesiyle Diyalojizmi Minör Düello (Guardini/ Buddeberg/ Rösch) Annemarie Schimmel ve Ingeborg Solbrig’in Okumaları Ağıtların Meleğinin İslamiyetle Bağı: Kamil İnsan Bajo Continuo: Aşk Poetikası Olarak Duino Ağıtları ve Ağıtların Meleği SONSÖZ KAYNAKLAR