Risâle-i Nur Külliyâtından Misâllerle Sarf, Nahiv ve Belğat İlimleri

“Bedîüzzaman Said Nursî‛nin İlmî Şahsiyeti” adıyla neşrettiğimiz, 1000 küsur sayfalık eserde, 13 ilim dalı hakkında, Risâle-i Nur Külliyâtından misâller vererek ve her ilimle alakalı her dilde temel kaynaklara mürâca‛at ederek, bir ders kitabı kısalığında bölümler kaleme almıştık. Bu eseri okuyan ilim ve ihtisâs ehli arkadaşlar, özellikle Sarf, Nahiv ve Belağat İlimleri bölümlerinin ayrı bir kitap şeklinde yayınlanmasını istediler. Biz de “Risâle-i Nur Külliyâtından Misâllerle Sarf, Nahiv ve Belğat İlimleri” ünvânıyla bu eseri derledik. Bu İmam-Hatip Okullarında, İlâhiyât Fakültelerinde ve hatta Medreselerde ders kitâbı olabileceği gibi, Risâle-i Nûra vâkıf olmak isteyen Nur Talebeleri için de bir rehber kitap olabilir. Kitap üç bölümdür: Birinci Bölüm; Sarf İlmidir. Arapça’da kaç çeşit kelime bulunduğunu, bunların çekimlerini ve icabında nasıl yapılacaklarını bildiren ilme sarf yahut tasrîf ilmi denildiğini biliyoruz. Hatta diyebiliriz ki, sarf ilmi üç çekim üzerine kuruludur: Birincisi, bir tek masdardan üretilecek olan 24 çeşit kelimedir ki, emsile-i muhtelife diye bilinir ve Emsile isimli kitap bunu anlatır. İkincisi, fillerin temel kalıpları demek olan bâblardır ki, Binâ adlı eser, tamamen bununla alakalıdır ve 35 bâb vardır. Üçüncüsü ise, fiillerin gâib, muhatab ve mütekellime göre çekimleri; isimlerin ise müfred, tesniye ve cemi’ olarak müennese ve müzekkere göre yapılmasıdır. İkinci Bölüm; Nahiv İlmidir. “Sözlükte “yönelmek, izini takip etmek” anlamındaki nahv kelimesi isim olarak “yön, taraf, yol” ma’nâsına gelir. İsimlendirmeye dair rivayetlerin çoğuna göre gramerin sentaks kısmına bu adın verilmesinin sebebi, Hz. Ali’nin kelime çeşitleriyle tanımlarını kapsayan bir sayfayı Ebü’l-Esved ed-Düelî’ye verdikten sonra, “Bu yola girerek ilerle” (Ünhu hâce’n-nahve) demesi veya Ebü’l-Esved’in, gramerle ilgili bazı düşüncelerini belirtip öğrencilerine Hz. Ali’ninkine benzer bir ta’lîmât vermesidir. Nahiv konusunda üzerinde durulması gereken en önemli kavramlardan biri i‘râbdır, zira i‘râb bu ilmin özünü teşkil eder.