Robert T. Tally Jr. İle Mekansallık Üzerine

Edebi metnin iki temel unsuru olan zaman ve mekân, uzun yıllar boyunca yan yana ve birbirinden ayrılmaz iki unsur olarak düşünülmüştür. Sonrasında özellikle, Bergson felsefesiyle birlikte ‘zaman’ kavramı daha bağımsız bir noktada konumlanmıştır. Edebiyat araştırmalarında 20. yüzyılın ilk yarısına değin hâkim olan zamansallığın karşısında mekânsallık, özellikle 1980’lerde yaşanan ‘mekânsal dönüş’le birlikte yeniden ağırlık kazanmış ve kendi argümanlarını ortaya koyacak bir alan açmıştır. Bu kitap, Robert T. Tally Jr.’ın Mekânsallık adlı eserinde ortaya koyduğu kavramlar üzerinden mekânsallık teorisinin daha iyi anlaşılmasını amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, teorinin ana kavramları olan ‘mekânsal dönüş’, ‘kartografi’, ‘topophrenia’, ‘edebi harita’, ‘coğrafi eleştiri’, ‘edebi coğrafya’ ve ‘haritacı olarak yazar’ bir kez daha tartışmaya açılmış ve okura, daha geniş bir bakış açısı sunulmaya çalışılmıştır.“Mekânsallık (2013) adlı eserimde, “mekânsal dönüş”ün uzun bir mazisi olduğunu ve orada mekân, yer ve haritalama konularında 1980’ler ya da 1960’lardan çok daha evvel yoğun bir dikkat olduğunu göstermeye çabaladım. Buna rağmen, kendi çağımızın bazı özel biçimlerde sosyal ya da tarihsel olarak mekânsallaştırılabileceğine ve böylesi bir kabulün kendisinin de büyük ölçüde “mekânsal dönüş”e bir kanıt olduğuna inanıyorum