Şemsi Paşa Şehname-i Sultan Murad

Osmanlının güçlü paşalarından Şemsî Paşa, İsfendiyaroğulları'ndan Mirza Paşa'nın oğludur. Annesi, Sultan II. Bayezid'in kızıdır. Bu hususu "Âl-i Osmân'a müntesib mâder" şeklinde ifade eder. Kanunî Sultan Süleyman tarafından saraya dâhil edlimiş ve yetişmesi hususunda padişahın özel ilgilerini görmüştür. Kanunî, II. Selîm ve III. Murâd devirlerini yaşayan Paşa, birçok önemli görevde bulunmuştur. Devlet adamlığı yanında iyi bir şâir olan Şemsî Paşa'nın, "Dîvan"ından sonra önem arz eden bir eseri de "Şehnâme-i Sultân Murâd"dır. Kimi kaynaklarda "Süleymân-nâme" diye anılan eserin Paris nüshasına "Târih-i Dilârâ" diye bir kayıt düşülmüştür. Eserin Paris, Viyana ve Vatikan nüshaları karşılaştırılmış ve edisyon-kritikli metin olarak hazırlanmıştır. Eser, Osmanlıların ilk devirlerinden (Osman Gazi) Kanunî Sultan Süleyman devrine kadar (1299-1520) geçen devri muhtasar olarak anlatmaktadır. Kanunî devrinin önemli olayları, II. Selim ve III. Murâd devrinin pek bilinmeyen yanlarını dikkate alan eser, Sokullu Mehmed Paşa'nın katledilmesi hadisesiyle son bulmaktadır. Bunun yanında eserin muhtevasında değişik dîvan şâirlerinden örnek şiirler de yer almaktadır.