Sosyolizm

Sosyolojinin ve sosyal teorinin kurucularından Max Weber pek çok sebeple kapitalizmin peygamberi kabul edilir. Weber’in eserlerinin bilhassa sosyalizmin peygamberi kabul edilen Karl Marx’la birlikte değerlendirilmesi ortaya olağanüstü zenginlikte bir literatür çıkarmıştır. Fakat Marx’ın kapitalizme dair tespitleri tüm detaylarıyla bilinirken Weber’in sosyalizm hakkındaki değerlendirmeleri yeterince tartışılmamıştır. Weber’in 1918’de Viyana’da yayınlanan Der Sozialismus adlı incelemesi, Birinci Dünya Savaşı sırasında gerçekleşen Bolşevik Devriminin ardından Berlin ve Viyana’da da yükselen devrimci enerjiye istinaden Avusturya Genelkurmayına verdiği konferansın notlarına dayanıyor. Sosyalizm başlığıyla dilimize ilk kez İrem Şalvarcı’nın kazandırdığı bu metne, yirminci yüzyılın önde gelen Weber uzmanlarından Gert H. Mueller’in kapsamlı analizi aydınlatıcı bir katkı sunuyor. Bu kısa ama bilgi dolu eser, “burjuva Marx” olarak da nitelenen Weber’le “kızıl Prusyalı” olarak nitelenen Marx’ı, kapitalizmin mantığıyla sosyalizmin toplum tasarısını birlikte değerlendirmek isteyenler için her bakımdan zihin açıcı bir tartışma vaat ediyor.