Sühreverdi Ve Leibniz'de Nur/Monad Anlayışları;Mukayeseli Bir Yaklaşım

Sühreverdî, İslam felsefesinin mecrasını Meşşâî gelenekten İşrâkîliğe doğrudeğiştirmiştir. Hikmetin ilahi menşeli olduğunu savunan filozof hikmetiHermes'e kadar dayandırmıştır. Hikmet temelli felsefe sistemini NurMetafiziği olarak kuran filozof Meşşâî felsefeden farklılaşarak Sudûr Nazariyesininur üzerinden açıklamıştır. Tanrı'yı Nûru'l-Envâr olarak nitelemiş, en yoğunışık demiştir. Hiyerarşik düzenin en üstüne Tanrı'yı yerleştirmiştir. En alt kısmamaddeyi yerleştiren filozof onu zulmet olarak nitelendirmiştir. Evren bu hiyerarşikdüzene göre şekillenmiştir.Leibniz ise temel eseri olan Monadoloji de benzer bir hiyerarşik düzen koymuştur.Nur yerine psişik güce, algıya sahip monadları yerleştirmiştir. MonadlarMonadı olan Tanrı yaratılmamış monad olarak bu düzenin en başında yer almaktadır.Evren çeşitli algı güçlerine sahip monadlardan oluşmaktadır. Bu monadlarınen aşağısı materia prima denilen karanlık monadlardır ki madenleretekabül eder.Bu çalışma Sühreverdî ve Leibniz'in varlık felsefesini içermektedir. Özelde çalışmanur ve monad anlayışlarını içerirken genel olarak her iki filozofun felsefiöğretilerine değinilmiştir. Bu çalışmada amaçlanan farklı asırlarda yaşayan ikifilozofun metafizik anlayışlarındaki benzerliklere dikkat çekmek ve modern düşünürlertarafından da dikkat çeken bu benzerlikleri tek bir kitapta toplamak vearalarındaki benzerliğin boyutlarını ortaya koymaktır.