Sultan I. Mesûd Devri Gazneliler Tarihi (1030-1041)

Türkler, tarihin erken dönemlerinden itibaren dünya üzerinde yaşadıkları bölgelerde birbirini takip eden güçlü devletler kurdular. Tarihteki ilk Türk devletinden günümüze kadar Türk tarihi bütünlük ve süreklilik göstermektedir. Tarihî süreç içerisinde arka arkaya kurulmuş olan halef selef bütün Türk devletlerinin siyasi, içtimai ve kültürel açıdan önemli ölçüde farklılık göstermediği görülmektedir. Bu bağlamda, Türk devletlerine bakıldığında devleti hanedanlar temsil eder ve hanedanlar değiştikçe devletin adı da değişir. Dolayısıyla, esasen hepsi aynı devlettir. Türklerin genetiğinde olan bağımsız yaşama ve devlet kurma geleneği, İslamiyetin kabulünden sonra da farklı coğrafyalarda kendini göstermiştir. İslamiyetin kabulüyle birlikte kurulan ilk Müslüman-Türk devletlerinden biri de Horasan, Afganistan ve Kuzey Hindistan’da hüküm süren Gazneliler’dir. Devletin kurulduğu ve faaliyet gösterdiği coğrafya, ilk zamanlardan Gazneliler Devleti’nin kuruluşuna kadar Türk tarihi, kültürü ve medeniyetinin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Adını, başkentleri Gazne’den alan bu şehirde kurulan devletin ilk idarecileri, seçimle yönetime geldi. Alptegin’in köle pazarında başlayıp Gazne tahtında son bulan yükselişiyle devletin temelleri atıldı. Daha sonra Sebüktegin ile birlikte Gazneliler Devleti’nin yıldızı ve saltanat güneşi parlamaya başladı. Nitekim Gazneliler, Sebüktegin’in Gazne’de mutlak hâkimiyetini tesis edip ordunun ve devlet erkânının desteğini arkasına almasından sonra elverişli konumu nedeniyle Hindistan’a doğru hâkimiyet sahasını genişletti. Sebüktegin’in vefat etmesinden sonra tahta geçen oğlu Sultan Mahmûd zamanında da benzer siyaset takip edildi. Gazneliler’in yükselişi ve fetihleri, Sultan Mahmûd döneminde de devam ederken devlet en ihtişamlı dönemini yaşadı.