Sultan, Ordu ve Reaya; II. Bayezid'e Sunulan Müellifi Meçhul Siyasetnâme

Fatih Sultan Mehmed'in sohbet halkasına dâhil olan kimliği meçhul bir müellifin II. Bayezid'e ithafettiği bu kitap "kimsenin ilgi göstermemesi sebebiyle unutulmaya yüz tuttuğundan şikâyet edilenpratik felsefe/amelî hikmet alanının siyasetle ilgili kısmını ihya etmek amacıyla" kaleme alınmıştır.Fatih'i ideal sultan olarak belirlemesi, devletin devamlılığının sağlanması için şeriata uygundavranmanın gerekliliği ile cihad vazifesinin ifasına esaslı bir vurgu yapması ve Osmanlı devletricalininin Memlük idaresine karşı olumsuz yaklaşımlar takındığını ortaya koyması bakımındanöne çıkan eserdeki malumatlardan hareketle Osmanlı Devleti'nin yavaş yavaş İslâm âlemiyle ilgilihamilik rolü üstlenme yolunda ilerlediği anlaşılmaktadır.Endülüs'ün ve geç XV. yüzyıldaki durumunun Osmanlı tarafından nasıl görüldüğüne dairdeğerlendirmelere de yer veren eser aynı zamanda İskender, Zâhir Baybars ve Fatih SultanMehmed gibi hükümdarların savaş taktiklerine temas eden bir âdâb-ı harb (savaş sanatı) risalesihüviyetindedir.