Taşlıcalı Yahya Bey; Gencîne-i Râz

Yahya Bey, XVI. Yüzyılın önemli divan şairlerindendir. Fakat o, asıl şöhretini mesnevileriyle kazanmıştır. Gencîne-i Râz, şairin hamsesini oluşturan önemli mesnevilerden olup, dinî ve sosyal hikâyelerden teşekkül etmiştir. Yahya Bey, bu eseri Hz. Peygamber'i rüyasında görmesi üzerine yazmıştır. Eser, Câmî'nin Sübhatü'l-Ebrâr'ına naziredir. Gencîne-i Râz, 40 makaleden oluşmakta ve her makaleden sonra "hikâyet" başlıklı bir manzume gelmektedir. Eser, tamamen öğretici mahiyette olup yer yer hayli sade ve halk diline yakın bir lisanla yazılmıştır. Makaleler aşk, namaz, gizli zikir, şeytan, tevazu, ilim, tembellik, kanaat, sabır, edep, haya, gönül kırmak, rüşvet almak ve her makale ile ilgili bir hikâye anlatılmıştır. Evliyâ Çelebi, Seyahatnâme'sinde babasının kendine verdiği önemli bazı kitaplar arasında Gencîne-i Râz'ın da bulunduğunu belirtmektedir. Bu çalışma, dönemin tarihî, sosyal ve dinî hayatı hakkında zengin malzeme sunmakta ve konuya ilgi duyan herkesin zevkle okuyabileceği güzelliktedir.