Tefsir Metodolojisi Açısından el-Burhân ve el-İtkân

Kur’an-ı Kerim, Hz. Peygamber’e vahyedilişinden başlayarak okunmuş, anlaşılmış ve hayata geçirilmiştir. Zamanla farklı kültürlerin İslam’a dâhil olması, yaşam şartlarının değişmesi, yeni ortaya çıkan durumlar ve diğer bazı nedenler çerçevesinde birtakım anlama problemleri ortaya çıkmış, Kur’an’ın âyetleri tefsir edilmeye daha çok ihtiyaç duyulur hale gelmiştir. Bu süreçte Hz. Peygamber’le varlık kazanan tefsir ilmi, sistemleşmeye başlamış ve tarihsel süreç içerisinde birbirlerinden farklı birçok tefsir çalışması ortaya konmuştur. Kur’an ilimleri ile ilgili bu çalışmalar arasından iki eser, daha fazla öne çıkmaktadır. Bu eserler, Zerkeşî’nin (794/1392) el-Burhân fî Ulûmi’l-Kur’an’ı ve Suyûtî’nin (911/1505) el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’an’ıdır. Hadis ilminin yöntemlerini içeren hadis usûlü ilmine karşılık gelecek ve tefsir alanına uygulanabilecek bir tefsir usulü ihtiyacını karşılamak amacıyla yazılan bu iki eser, tefsir alanındaki çalışmalarda herkesin mutlaka yararlanmış olduğu klasik eserlerdendir.