Zaman Üzerine Bir Deney

Modern bilim, fiziksel zamanı dördüncü bir boyut olarak tanımlıyordu, J. W. Dunne'un argümanıise zamana dair algımızı, alt boyuttan geçişimizi ölçmek için sonsuz sayıda bir üst boyutlarsilsilesi olduğu noktasına götürdü. Ona göre her bir seviyeye eşlik eden şey, daha yüksek birbilinç seviyesiydi. Zincirin sonunda ise mutlak gözlemci yer alıyordu. Dunne'a göre dikkatimiz,uyanıkken şimdiki ânın ötesini görmemizi engeller, rüya görürken ise engellerden kurtulup zamançizelgemizi hatırlama kabiliyeti kazanırız. Böylece geleceğimize dair parçalarını; öngörüselrüyalar içinde, geçmiş ̧ anılarımızın parçalarıyla harmanlanmış bir biçimde görebilir hâle geliriz.Dahası diğer sonuçlar arasında ise "dejavu" olarak bilinen fenomen ve ölümden sonraki yaşamınvarlığı da yer alır.İngiliz asker, havacılık mühendisi ve filozof Dunne, Zaman Üzerine Bir Deney'de öngörüselrüyalarla yaptığı deneyleri anlatırken aynı rüyalar üzerine "Serilik" adını verdiği zaman teorisiniinşa ediyor. Dunne, iki ana meseleyi ele alan Zaman Üzerine Bir Deney'in ilk yarısındadeneyimlediği bir dizi öngörüsel rüyayı inceleyerek bu tür rüyaların, genel olaylardan ziyade,rüyayı görenin kendi gelecek deneyimlerine ilişkin projeksiyonlar sunduğu sonucuna varıyor.Kitabın ikinci yarısında ise rüyaları açıklamak ve denemek için bir teori geliştiriyor. Burada daDunne'un çıkış noktası, "şimdiki ânın" bilim tarafından tanımlanmadığı gözlemi oluyor. İlkolarak 1927 Mart'ında yayımlanıp geniş bir okur kitlesine ulaşan ve günümüz yaratıcı yazınınıetkileyen bu kitap, modern bilimin imkânlarına alternatif çözümler getiren çığır açıcı bir çalışma.Dunne'un fikirleri; Tolkien, C. S. Lewis ve Borges gibi yazarları çok güçlü bir şekilde etkiledi.Özellikle Tolkien, Dunne'un paralel zaman boyutları hakkındaki fikirlerini YüzüklerinEfendisi'nde de kullandı. Dunne'un çağdaşı olan ve fikirlerini kullanan diğer önemli yazarlararasında John Buchan, James Hilton, eski arkadaşı H. G. Wells, Graham Greene ve RumerGodden yer alıyordu.