Ziya Gökalp Düşüncesinde Uluslaşma Modernleşme ve Eğitim

Bir dönemin ekonomi-politik öncelikleri, eğitim politikalarına dair öncelikleri de belirler. Türkiye’nin köklü bir dönüşüme uğradığı 2000’li yıllarda en çok tartışılan konulardan birinin eğitim olması bu nedenledir. Ancak bugünün dönüşümünü anlamak, tarihsel kökleri de tartışmaya dâhil etmeyi gerektiriyor. Ziya Gökalp, hem Cumhuriyet’in eğitim politikalarına yön veren hem de bugün dahi sonuçlanmamış eğitsel tartışmalara yanıtlar üreten kurucu bir figür olarak, bu bağlamda başvurulacak ilk isimlerdendir. Gökalp’in eğitim ve kültür üzerine yürüttüğü tartışmalar, ulus inşasını ve modernleşmeyi başat bir hedef olarak öne çıkarırken, saltanattan cumhuriyete, teokrasiden laik devlete, tebaadan yurttaşa, ümmetten ulusa geçişin de çerçevesini çizmektedir. Bunu yaparken bilimlerin, sanatın, dilin, dinin, hukukun, ailenin; kısacası toplumsal yaşama içkin pek çok unsurun işlevini yeniden tanımlamaktadır. İşte bu kitap, Gökalp’in “Yeni Hayat” dediği siyasal paradigmadaki bu değişime ve değişimin eğitim yoluyla inşası çabasına odaklanıyor. Gökalp’in bu kapsamdaki görüşlerini bütünlüklü bir biçimde analiz ederken, aynı zamanda dönemin tartışmalarının bugün için de güncelliğini koruduğunu gösteriyor.